Acente, günlük hayatta sıkla rastlanan terimler arasındadır. Bu aracı kuruluşa pek çok iş kolunda denk gelmek mümkündür. Bu nedenle “acente nedir ne iş yapar?” sorusu sıklıkla sorulabilir. Söz konusu soru, bir ticari işletme adına anlaşmalar yapan kuruluş olarak cevaplanabilir.
Acente, taraflar arası akde dayanarak belirli bir yerde ticari faaliyette bulunan aracı kuruluştur. Asıl ticari işletme adına sözleşmeler düzenleyerek hizmet verir.
Aracı kuruluşlar ticari vekilden ve temsilcilikten farklı şekilde çalışır. Bu tür işletmeler Türk Ticaret Kanunu’na göre tanımlanır ve çalışma yöntemleri belirlenir.
Aracı kuruluş olan acente herhangi bi konuda direkt hizmet vermezler; sadece bağlı oldukları sözleşme gereği faaliyet gösterirler. Hizmet sunma konusundan esas şirket yükümlüdür. Temsilci şubeler gerçekleştirdikleri sözleşmeler üzerinden belirli bir oranda komisyon kazanır. Bu ücret kimi durumlarda bir yönetmelik veya kanun ile belirlenir. Bazı durumlarda ise hizmet karşılığında alınacak bedel, esas şirket ve acente arasında yapılan anlaşmalar ile belirlenir.
Temsilci şube olarak hizmette bulunan pek çok iş kolu vardır. Acente örnekleri denildiğinde akla ilk gelenlerden biri sigortacılar ve turizmcilerdir. Sigorta şubeleri ve turizm acenteleri şirketler adına işlem yapan ticari kurumlardır. Seyahat hizmeti sunan işletme modelinde aracı kurum, tatil hizmeti sağlayan oteller ve tur şirketleri adına satışta bulunur.
Acente Özellikleri Nedir? #
Acente özellikleri hizmet sağlanan sektöre göre farklılık gösterir. Ancak bu işletmelerin çalışma prensipleri, görev ve sorumlulukları Ticaret Kanunu’nda açık şekilde belirlenmiştir. Temsilci şubeler kanunda belirtildiği şekilde gerçek veya tüzel kişi olabilir. Bu işletmelerin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne kayıt olmaları zorunludur. Temsilci kurumlar, sundukları hizmetle ilgili olarak tüketicilere karşı yükümlüdür. Bu yükümlülük Tüketicilerin Korunması Hakkındaki Kanun’da belirtilen hususlarla sınırlıdır.
Sunulan hizmetin kalitesi ve hizmette meydana gelen kusurlardan temsilci şirket sorumlu değildir. Acenteler, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında meslekleri vasıtasıyla edindikleri bilgileri korumak zorundadır. Bu kurumlar, ellerindeki verileri bilgi sahibi kişinin izni olmadan paylaşamaz.
Acente Ne İş Yapar? #
Acente bir çeşit aracı kurumdur. Bu aracılar kendileri doğrudan bir hizmet sunmaz. Görevleri hizmeti sağlayan şirket ile kişiler arasında bağlantı kurmaktır. Söz konusu kuruluşlar hizmet kapsamlarını kendileri belirlemez. Verilecek olan hizmetin içeriği, süresi ve kapsamı gibi konularda esas şirkete bağlıdırlar. Bu sebeple aracı kurumların, hizmette meydana gelen aksamalar ve yetersizlikler gibi konularda sorumluluğu bulunmaz.
Acenteler, komisyon usulü çalışır. Bu kuruluşlar anlaşmalı oldukları ve temsilciliğini yaptıkları şirket için gerçekleştirdikleri sözleşmeler üzerinden belli oranlarda komisyon kazanır. Acentelerin sağladıkları hizmete karşılık olarak aldıkları paya istihsal denir. İstihsal oranı yapılan işleme göre farklılık gösterir.
Örneğin, hayat sigortası hizmeti için belirlenen istihsal oranı en fazla %10 olabilir. Bu değer yönetmelik ile belirlenmiştir. Ancak kimi özel sigortalar için böyle bir kısıtlama bulunmaz.
