Açık pozisyon, yatırımcıların düşen bir finansal varlıktan kâr etmek üzere başvurdukları bir alım-satım stratejisidir.
“Short position” olarak da bilinen açık pozisyonda önce yüksek fiyattaki varlıklar ödünç alınır. Daha sonra fiyat düştüğünde bu varlıklar gerçekten satın alınıp aracıya iade edilir.
Açık pozisyon ne anlama gelir sorusunun yanıtı borsa işlemleri kapsamında değerlendirilmelidir. Bu strateji, hisse senetlerinin değerindeki düşüşten kazanç elde etmek üzere uygulanır. Normalde yatırımcılar, fiyatı yükseldiğinde satıp kâra geçmeyi planlayarak hisse senedi alır. Açık pozisyon da ise bu durum tam tersidir. Yatırımcılar, aracı kurumdan özel bir hesap dâhilinde vadeli olarak aldıkları hisseleri satarak açık pozisyon oluşturur. Bu yönteme açığa satış denilir.
Piyasa yapıcı, yatırımcılar tarafından istenilen hisseleri ellerinde bulundurdukları büyük stok envanterinden ya da başka bir firmadan tedarik ederek ödünç verir. Bu işlemde piyasa yapıcının beklentisi doğal olarak ödünç verdiği hisseleri bir süre sonra geri almaktır.
Ayrıca açığa satış işlemi esnasında yatırımcıdan belirli işlem ücretleri de talep edilebilir. Açığa satışta yatırımcı öncelikle hisse senetlerini aracı firmadan ödünç alır. Ardından bunları üçüncü bir kişiye satar. Hisseleri ödünç alıp üçüncü bir kişiye satarak açık pozisyon oluşturan yatırımcı, bu varlıkları aracı firmaya geri vermek zorundadır. Bu yükümlülüğünü yerine getirmek üzere aynı miktarda hisse senedini tekrardan satın almalıdır.
Yatırımcı, açığa satış yaptığı zamana göre yeniden aldığı hisselerin fiyatında bir düşüş meydana gelmişse bu durumdan kâr alır. Açık pozisyonda alış işlemi yüksek fiyattan yapılırken satış işlemi düşük fiyattan gerçekleştirilir. Böylece bir varlığın değerinin yükselmesi yerine düşüşünden bir kazanç sağlanır. Bu strateji genellikle birkaç günlük ya da haftalık kısa vadeli düşüş beklentileri söz konusu olduğunda uygulanır. Açık pozisyonda varlığın değeri düşerse para kazanılacağı gibi değer yükseldiğinde ise kayıp yaşanır.
Açığa Satış Nasıl Yapılır? #
Örneğin; Ozan Bey ünlü bir teknoloji şirketinin daha önce çıkardığı bir ürün için geniş çaplı bir geri çağırma başlatacağı haberini alsın. Bu durumda Ozan Bey, geri çağırmanın yüksek maliyetler ve olumsuz haberler nedeniyle şirketin hisse değerinin birkaç hafta içinde düşeceğini öngörerek açık pozisyon almaya karar verir.
Bu doğrultuda Ozan Bey 100 adet hisseyi aracıdan ödünç alıp o günkü kapanış fiyatı olan 72 TL’den başka bir yatırımcıya açığa satar. İki hafta sonra geri çağırma haberlerine karşılık gelen tepki satışlarıyla hisse fiyatı 56 TL’ya geriler. Ozan Bey hemen bu fırsatı değerlendirip 100 adet hisse satın alır ve bunları ödünç aldığı önceki hisselerin yerine aracı kuruma iade eder.
Bu durumda;
Ödünç alınan 100 hisse 72×100=7.200 TL’ye satılır.
Tekrar alınan 100 hisse için 56×100=5.600 TL ödenir.
Böylelikle Ozan Bey 7.200-5.600=1.600 TL kâr eder. (İşlem ücretleri ayrıca uygulanabilir.)
